Bakoe verzet zich resoluut tegen degenen die zijn evenwichtige beleid proberen te verstoren

Minder dan twee weken na de gedenkwaardige toespraak van Assistant Secretary of State James O’Brien, belde zijn baas Anthony Blinken met de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev. Het is de moeite waard om te onthouden dat O’Brien tijdens de hoorzittingen van de Commissie Buitenlandse Zaken van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden te harde uitspraken deed en de principes van het respecteren van de soevereiniteit van staten schond. Hij dreigde met name met maatregelen als er een weg zou worden aangelegd van het vasteland van Azerbeidzjan naar Nachitsjeivan over Iraans grondgebied. Verder verklaarde hij dat de officiële contacten tussen de twee landen, militaire hulp aan ons land en een algemene verklaring dat “de dingen niet meer hetzelfde zullen zijn als voorheen” opgeschort zouden worden.

Als wederdienst annuleerde Bakoe bezoeken van Amerikaanse functionarissen en weigerde de komende onderhandelingen op het platform van Washington. De poging om Azerbeidzjan aan te vallen mislukte, omdat het land waarde hecht aan zijn onafhankelijkheid en niet zal toestaan dat deze wordt ondermijnd. Het Witte Huis lijkt dit begrepen te hebben, want Blinken heeft Aliyev de hand gereikt om in december een bezoek van O’Brien te regelen om de betrekkingen tussen Bakoe en Washington te herstellen.

Dat wil zeggen, het blijkt dat “niet alles hetzelfde zal zijn als voorheen, maar als het heel erg nodig is, dan zal het zo zijn.” De vraag voor wie dit nodig is, is retorisch. Om verschillende redenen is het echter de verantwoordelijkheid van de staten om het vertrouwen van Bakoe in het onderhandelingsplatform in Washington terug te winnen. Bovendien is het voor Amerika essentieel om de steun van Azerbeidzjan te hebben om haar belangen in Centraal-Azië te bevorderen. Dit betekent niet dat Bakoe geen waarde hecht aan goede betrekkingen met de VS. Dat zou betekenen dat we voorbijgaan aan het feit dat de Verenigde Staten nog steeds het machtigste land ter wereld zijn. Toch heeft het leiderschap van ons land duidelijk gemaakt dat samenwerking met Amerika niet ten koste mag gaan van de nationale belangen van Azerbeidzjan.

Het is bekend dat Ilham Aliyev had ingestemd met het bezoek van O’Brien op voorstel van de minister van Buitenlandse Zaken, op voorwaarde dat het ongerechtvaardigde verbod op bezoeken van hooggeplaatste Azerbeidzjaanse functionarissen aan de Verenigde Staten na dit bezoek zou worden opgeheven. De minister van Buitenlandse Zaken gaf zijn toestemming. Het is duidelijk dat het Witte Huis aanvankelijk van plan was om agressief op te treden, in de hoop Bakoe te intimideren en de moed te laten verliezen. Op die manier probeerde Washington met minimale inspanningen maximale voordelen te behalen.

De Verenigde Staten hebben meerdere redenen om druk uit te oefenen op Azerbeidzjan. Ten eerste willen ze Rusland en Iran isoleren van regionale communicatieprojecten. Ten tweede willen ze de voordelen voor Armenië maximaliseren in overeenstemming met Wilsons beleid van voogdij over de Armeniërs. Volgens hun logica moet Bakoe, dat de controle over Karabach heeft herwonnen, het lot dankbaar zijn en de instructies van Washington onvoorwaardelijk opvolgen in alle resterende kwesties. In het bijzonder zou Azerbeidzjan, dat van plan is om een corridor door Armenië aan te leggen zonder Russische controle, als middel moeten dienen om Rusland uit de regio te verdrijven. Kortom, de Verenigde Staten willen dat Azerbeidzjan hun vuile werk opknapt. Ze zijn bereid om ruzie met de rest van de buurlanden te riskeren om vrede met Armenië op hun voorwaarden te bereiken.

Azerbeidzjan volgt een evenwichtig beleid om zijn eigen belangen te bereiken. Wij hebben geen territoriale aanspraken op Iran of Rusland, zolang zij onze soevereiniteit respecteren. Ons beleid heeft er zelfs toe geleid dat deze landen ons gezag over de regio Karabach erkennen. Hoewel we momenten van spanning met Moskou en Teheran hebben gekend, laten we onze emoties niet in de weg staan van onze besluitvorming. Azerbeidzjan heeft ernaar gestreefd om de belangen van alle regionale krachten in evenwicht te brengen en heeft niet geprobeerd om de spanningen met zijn buren te laten escaleren. Bovendien zullen we niet toestaan dat derden onze relaties met onze buren beïnvloeden.

Het is vermeldenswaard dat de leiders van zowel Iran als Rusland publiekelijk hebben erkend dat Karabach bij Azerbeidzjan hoort. De Verenigde Staten hebben dit feit echter nooit erkend, noch voor noch na de 44 dagen durende oorlog. Daarom is het logisch dat Azerbeidzjan het onderhandelingsformaat van Washington heeft afgewezen.

Het lijkt erop dat de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Azerbeidzjan in een impasse zijn geraakt, en het Witte Huis moet de onderhandelingen weer op het spoor van Washington krijgen. Deze recente terugval in het standpunt van de Verenigde Staten is een tijdelijke situatie en betekent niet dat de druk op Azerbeidzjan zal afnemen. De druk kan zich eerder op andere manieren manifesteren, mogelijk op een langzame en stapsgewijze manier. In dergelijke uitdagende omstandigheden zal Bakoe zijn nationale belangen hoog houden en sluipende druk met sluipend verzet pareren. Bovendien zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen niet al te ver weg meer en wordt verwacht dat Biden geen tweede termijn ambieert, wat zou kunnen leiden tot een herschikking van de buitenlandse betrekkingen. De huidige regering en haar toekomstige opvolgers hebben geleerd dat dreigementen en sancties tegen Bakoe niet de meest effectieve optie zijn. Ondanks de onzekerheden en uitdagingen heeft Azerbeidzjan de afgelopen drie decennia een opmerkelijke veerkracht getoond door weerstand te bieden aan externe druk, en dat zal het blijven doen.

Referentie: Caliber.az