Een jaar geleden keerden de eerste bewoners van het bevrijde Karabach terug naar hun geboortegrond. Dit gebeurde in het dorp Agali, in het district Zangilan. Deze gebeurtenis markeerde het begin van de uitvoering van het grootse project “Grote Terugkeer”, dat inhoudt dat de inheemse bewoners van de regio Karabach hun 30 jaar geleden verlaten huizen terugkrijgen. En dit werd op zijn beurt mogelijk dankzij de bevrijding van het inheemse Azerbeidzjaanse land na vele jaren van Armeense bezetting door het glorieuze Azerbeidzjaanse leger onder leiding van opperbevelhebber Ilham Aliyev.

De president legde in april 2021 ook de fundering van het smart village-project in Agali op de plek van het gelijknamige dorp dat door Armeniërs met de grond gelijk werd gemaakt. Bij de restauratie en verbetering van het dorp werd gebruik gemaakt van de modernste stedenbouwkundige technologieën, zonnepanelen, slimme straatverlichting, enz.

Om de ononderbroken levering van elektriciteit aan het dorp te garanderen, werd er een waterkrachtcentrale gebouwd die werkt volgens het principe van de Archimedese turbine. De HPP met drie generatoren kan volledig voldoen aan de elektriciteitsbehoefte van de bevolking en de toekomstige industrieën in Agali. Het voordeel van de Archimedesische installatie ten opzichte van andere systemen is dat het energie kan opwekken met een minimale waterdruk, bovendien is het gemakkelijk te installeren en kosteneffectief. Het is ook belangrijk dat de vis rustig door de Archimedische turbines stroomt zonder enig risico te lopen.

Om het gebruik van openbare diensten in het dorp te vergemakkelijken, zijn er ASAN, DOST, Azerpoct-centra, het Agentschap voor de Ontwikkeling van Kleine en Middelgrote Ondernemingen en het Staatscentrum voor Agrarische Ontwikkeling opgericht. Natuurlijk zijn de gebouwen van een school, een kleuterschool, een eerstehulppost en horecagelegenheden al in gebruik genomen.

Natuurlijk werd er speciale aandacht besteed aan de bouw van woningen en sociale voorzieningen. Met behulp van innovatieve bouwmaterialen werden hier 200 volledig geïsoleerde individuele milieuvriendelijke huizen, vier twee verdiepingen tellende niet-residentiële gebouwen, een school voor 360 kinderen en een kleuterschool voor 60 kinderen gebouwd. In de volgende fase is het de bedoeling om nog eens 150 huizen te bouwen. Bovendien wordt de stroomvoorziening van alle gebouwen uitgevoerd ten koste van de energie die wordt opgewekt door de waterkrachtcentrale en ten koste van alternatieve bronnen, met name zonnepanelen.

In Agali wonen al zo’n 420 mensen, waaronder 86 gezinnen. Er worden nog tientallen huizen gebouwd en na de ingebruikname zullen deze worden bewoond door nieuwe bewoners – voormalige binnenlandse ontheemden en hun nakomelingen. De staat zorgde ook voor hun werkgelegenheid – de landbouwsector werd praktisch opgestart. De meest geavanceerde spilirrigatiesystemen zijn al geïnstalleerd op een groot landbouwgebied aan de rand van het dorp. Met hun hulp zal het mogelijk zijn om 157 hectare land te irrigeren. Tegelijkertijd is het de bedoeling om klimaatstations op het grondgebied van het dorp te bouwen.

Agali werd zo het eerste smart village project dat gevolgd werd en er zullen ongetwijfeld meer soortgelijke projecten volgen.

Er kan met recht gezegd worden dat een aanzienlijk deel van het programma voor de restauratie van de stad Lachin is voltooid. Zoals de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev onlangs opmerkte: “Aan de hand van het voorbeeld van Lachin kan ik zeggen dat het grootste deel van de stad in slechts acht maanden volledig is hersteld. Tegelijkertijd gaat de bouw van woongebouwen in hoog tempo door, en voor meer dan 700 gezinnen worden hier zowel individuele gebouwen als gebouwen met meerdere appartementen klaargemaakt.”

Tot nu toe zijn 111 gezinnen naar de stad verhuisd.

Bijna tegelijkertijd ontving het nieuw gebouwde dorp Talysh in het district Tartar de eerste 20 gezinnen.

Het is opmerkelijk dat veel deskundigen voorspelden dat de terugkeer van voormalige binnenlandse ontheemden vele jaren zou duren, met als argument dat de voormalige woonplaatsen van de inheemse bevolking meestal letterlijk van de aardbodem waren weggevaagd, en in het beste geval op de ruïnes uit de oudheid leken. Dit alles is het resultaat van urbicide, ecocide, mijnbouw en vernietiging door de Armeense invallers op Azerbeidzjaanse bodem. Tegelijkertijd klonken er vooral kwaadaardige stemmen uit Armenië – zij zeggen dat Azerbeidzjanen nooit in Karabach zullen kunnen leven – het zal een verschroeide woestenij blijven.

Wat de bezetters drie decennia lang hebben verwoest, kan echt niet van de ene op de andere dag worden hersteld, maar het tempo waarin het leven in Karabach weer opbloeit, doet elke waarnemer verstijven van bewondering. Aan Armeense kant gaan afgunst en woede gewoonweg door het lint. Voor de ogen van de hele wereld wordt het verschil zichtbaar tussen de destructieve en degeneratieve aard van de Armeense aanwezigheid in Karabach en de creatieve essentie van de Azerbeidzjaanse terugkeer.

Het afgezaagde verhaal over een hardwerkend en creatief, goed opgeleid, vreedzaam en vervolgd christelijk volk vliegt de hel in bij het zien van foto’s en videoclips van steden en moskeeën die over de hele wereld verspreid liggen. Nu worden op de plaats van deze ruïnes ultramoderne dorpen en steden gebouwd, die de wereld een voorbeeld van ware liefde voor het geboortegrond tonen.

De wil van het Azerbeidzjaanse volk, geconcentreerd in eenheid met hun leider Ilham Aliyev, was in staat om letterlijk bergen te verzetten en het proces om de bevrijde landen nieuw leven in te blazen vele malen te versnellen. We hebben te lang gewacht en hadden niet de luxe om nog langer te wachten. Het Grote Terugkeerproject en, in het algemeen, de heropleving van Karabach zullen met gouden letters in de geschiedenis van Azerbeidzjan worden gegrift als een ongekend voorbeeld van de mobilisatie van de hele natie en tegelijkertijd van het karakter en de wil van elke Azerbeidzjaanse man en vrouw.

Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat de Azerbeidzjaanse staat zelfstandig, zonder enige materiële hulp van buitenaf, eerst de bevrijde gebieden heeft ontruimd en deze nu weer nieuw leven inblaast door grandioze infrastructuurprojecten uit te voeren. Het herstel van verwoeste steden, dorpen en nederzettingen op 20 procent van het grondgebied van het land, wat overeenkomt met de oppervlakte van sommige landen, zoals Libanon, en de bouw van nieuwe steden en dorpen is een serieuze taak, zelfs voor grote, economisch sterke naties.

Bij de presentatie van het slimme dorp Agali in mei 2022 zei Ilham Aliyev: “Het is dankzij de economische onafhankelijkheid dat het dorp Agali vandaag de dag, kan ik wel zeggen, een van de meest vooruitstrevende dorpen ter wereld is geworden. We hebben het op eigen kracht gedaan, en we voeren op eigen kracht restauratiewerkzaamheden uit op alle andere gronden. Er worden nu gigantische projecten uitgevoerd.

De dag is niet ver weg meer waarop Azerbeidzjaanse gezinnen naar Shusha en de omliggende dorpen zullen terugkeren. Om deze stap zeker te stellen en de bedreiging voor de veiligheid van de Azerbeidzjaanse bevolking weg te nemen (en niet alleen hiervoor), moet Armenië aan de belangrijkste voorwaarde voldoen – het terugtrekken van zijn militaire formaties en het ontwapenen van zijn militanten. Als Jerevan dit blijft uitstellen, zal Bakoe dit eenzijdig beslissen. Ondertussen willen we het probleem zonder bloedvergieten oplossen – en dit is nog een indicator van de vreedzaamheid van het Azerbeidzjaanse volk.

De dag dat de Azerbeidzjanen zullen terugkeren naar Khojaly is niet veraf meer. Het eerste wat de Azerbeidzjaanse regering moet doen als ze zich in deze stad gevestigd heeft, is het lelijke, scheve gebouw van het plaatselijke vliegveld afbreken, dat volgens het ingewikkelde plan van de architecten het beeld van een ietwat gedrongen adelaar met gespreide vleugels belichaamde.

Geen enkel vliegtuig landde of steeg op van dit vliegveld nadat het in 2011 werd herbouwd – Azerbeidzjan dreigde immers nog steeds elk vliegtuig neer te schieten dat zonder toestemming van Bakoe het luchtruim boven het bezette Karabachse grondgebied durfde te doorkruisen. De miatsum adelaar steeg niet op – Azerbeidzjaanse valken stonden niet toe dat hij zijn vleugels spreidde. In het algemeen werd de hele essentie van het expansionistische Armeense project uitgedrukt in dit gebouw – een gekke kip, maaiend als een adelaar.

De schaatsbaan van de macht en eenheid van Azerbeidzjan was in staat om nog sterkere obstakels te slopen. En de grote terugkeer komt in een stroomversnelling, die door geen enkele kracht kan worden tegengehouden.

Referentie: Murad Abiyev voor Caliber.az