Hoe wordt het geopolitieke belang van de Trans-Kaspische route groter door de toenemende inzet?

De aanhoudende oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft de handelsroutes over het Euraziatische continent het afgelopen half jaar verstoord. China en andere exporteurs uit het Verre Oosten die voorheen goederen via de Russische spoorwegen naar Europa stuurden, zijn op zoek naar alternatieve routes die niet door sancties in gevaar worden gebracht.

Europese landen importeren gas uit Azerbeidzjan en Noord-Afrika en vloeibaar aardgas (LNG) uit de VS, omdat ze zich volledig willen bevrijden van hun afhankelijkheid van Rusland. Voor Rusland zelf hebben de sancties het vinden van nieuwe importbronnen noodzakelijk gemaakt, vooral die bronnen die cruciaal zijn voor de verwerkende industrie, en ook een verschuiving naar Azië, met name China, nadat Europese sancties de olie- en gasexport naar het westen hadden beperkt.

Het wereldwijde energietekort en de verstoring van de toeleveringsketen deden de interesse van Westerse landen in alternatieve handelsroutes, met name de Trans-Kaspische handelsroute, snel herleven. Het idee van een Trans-Kaspische corridor die Centraal-Azië verbindt met de Kaukasus en dan over de Zwarte Zee naar Zuidoost-Europa is niet nieuw, en alle regionale staten steunden het idee als een haalbare optie om de interregionale handelsbetrekkingen te stimuleren.

Bovendien hebben Kazachstan en de landen in de Kaukasus de Trans-Kaspische transportcorridor gezien als een belangrijk project met economische en politieke voordelen op de lange termijn.

Wat de Midden-corridor bovendien het aantrekkelijkst maakt voor westerse landen, is de veilige toegankelijkheid, aangezien er geen internationale beperkingen gelden in vergelijking met andere routes die door andere landen lopen. Volgens sommige analisten heeft het project echter nog steeds een aantal problemen, zoals de noodzaak om douaneregels en infrastructuur te coördineren.

De aanhoudende oorlog tussen Rusland en Oekraïne heeft de handelsroutes over het Euraziatische continent het afgelopen half jaar verstoord. China en andere exporteurs uit het Verre Oosten die voorheen goederen via de Russische spoorwegen naar Europa stuurden, zijn op zoek naar alternatieve routes die niet door sancties in gevaar worden gebracht.

Europese landen importeren gas uit Azerbeidzjan en Noord-Afrika en vloeibaar aardgas (LNG) uit de VS, omdat ze zich volledig willen bevrijden van hun afhankelijkheid van Rusland. Voor Rusland zelf hebben de sancties het vinden van nieuwe importbronnen noodzakelijk gemaakt, vooral die bronnen die cruciaal zijn voor de verwerkende industrie, en ook een verschuiving naar Azië, met name China, nadat Europese sancties de olie- en gasexport naar het westen hadden beperkt.

Het wereldwijde energietekort en de verstoring van de toeleveringsketen deden de interesse van Westerse landen in alternatieve handelsroutes, met name de Trans-Kaspische handelsroute, snel herleven. Het idee van een Trans-Kaspische corridor die Centraal-Azië verbindt met de Kaukasus en dan over de Zwarte Zee naar Zuidoost-Europa is niet nieuw, en alle regionale staten steunden het idee als een haalbare optie om de interregionale handelsbetrekkingen te stimuleren.

Bovendien hebben Kazachstan en de landen in de Kaukasus de Trans-Kaspische transportcorridor gezien als een belangrijk project met economische en politieke voordelen op de lange termijn.

Wat de Midden-corridor bovendien het aantrekkelijkst maakt voor westerse landen, is de veilige toegankelijkheid, aangezien er geen internationale beperkingen gelden in vergelijking met andere routes die door andere landen lopen. Volgens sommige analisten heeft het project echter nog steeds een aantal problemen, zoals de noodzaak om douaneregels en infrastructuur te coördineren.

Om dergelijke problemen aan te pakken, hebben Kazachstan en Azerbeidzjan in 2021 een zeer intensieve bilaterale samenwerking opgezet om infrastructuurproblemen op te lossen en een nieuwe tankervloot te ontwikkelen om energiegrondstoffen van de Kazachstaanse haven Aktau naar Bakoe te vervoeren. In 2023 werd ook een overeenkomst bereikt met Azerbeidzjaanse, Georgische en Turkse partners om een joint venture op te richten in het kader van de Trans-Kaspische Internationale Transportroute (TITR).

In de afgelopen twee jaar hebben Kazachstan, Azerbeidzjan en Georgië veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van essentiële infrastructuurproblemen binnen het TITR-kader, maar hoeveel er bereikt kan worden om van de Kaukasus een echte corridor te maken, valt nog te bezien. Op het gebied van politieke samenwerking lijken de betrekkingen zeer soepel en pragmatisch, maar er is meer harmonie en samenwerking nodig tussen de Kaukasische staten, waaronder Türkiye, om de overslag van containers aan de grens sneller te laten verlopen en zo de wachttijden te verkorten.

Belangrijker is dat de studie opmerkt dat het tijdens de uitvoering duidelijk werd dat de belangrijkste problemen van transportverbindingen in de regio in veel gevallen niet te maken hadden met financiering of het gebrek aan bestaande infrastructuur, maar met zachte connectiviteitsproblemen. Zo heeft het toegenomen verkeersvolume geleid tot transporttijden die oplopen tot 40 dagen en in sommige gevallen zelfs aanzienlijk langer.

De daarmee gepaard gaande vertragingen brengen het tijdsvoordeel ten opzichte van de zeeroute in gevaar. Desalniettemin is het uitgevoerde Europese onderzoek opnieuw een teken van de interesse van de EU in de Trans-Kaspische route, ondanks de bestaande standpunten en moeilijkheden, aangezien het project van groot geopolitiek belang is voor alle deelnemende actoren.

Referentie: Caliber.az