Incidenten met stuwdammen in Azerbeidzjan

De oorlog in Oekraïne haalde deze week opnieuw de krantenkoppen nadat een waterkrachtcentrale (HPP) aan de rivier de Dnipro in het door Rusland gecontroleerde deel van de regio Kherson instortte en zware overstromingen veroorzaakte die tot onmiddellijke evacuaties leidden.

Een enorme breuk in de Kakhovka dam uit het Sovjettijdperk veroorzaakte verwoestende overstromingen in de laaggelegen gebieden aan weerszijden van de Dnipro rivier. Volgens schattingen van de VN verloren minstens 16.000 mensen hun huis als gevolg van de ramp.

Oekraïne gaf Rusland de schuld van het vernielen van het waterreservoir, maar Moskou sloeg de beschuldigingen terug naar Kiev. Volgens de Oekraïense versie van de motieven voor het incident vreesde Rusland mogelijk dat Oekraïense troepen de weg over de dam zouden gebruiken om troepen over de rivier naar Russisch grondgebied te krijgen, als onderdeel van een tegenoffensief, en blies het de HPP opzettelijk op.

De Oekraïense damexploitant UkrHydroEnerho zei dat het Kakhovka-station “volledig verwoest” was zonder ruimte voor herstel.

De Chakovka-dam na het recente incident

Er kwam onmiddellijk een internationale reactie op de ramp bij het waterreservoir. Secretaris-generaal Antonio Guterres van de VN zei dat de vernietiging van de dam een “monumentale humanitaire, economische en ecologische ramp” was. In een onmiddellijke reactie begon de EU met het kanaliseren van hulp via haar mechanisme voor civiele bescherming, gesteund door Duitsland, Oostenrijk en Litouwen. Duitsland heeft 5.000 waterfilters en 56 generatoren aangeboden, en Oostenrijk 20 watercontainers en 10 modderwaterpompen, die op 7 juni naar Oekraïne zijn verscheept. Bovendien hebben Litouwen en Duitsland ook onderdakmateriaal aangeboden, waaronder tenten, bedden en dekens.

Josep Borrell, het hoofd buitenlands beleid van de EU, en Janez Lenarčič, Europees commissaris voor crisisbeheer, noemden het incident “een ongekend niveau” van Russische aanvallen op de civiele infrastructuur in Oekraïne. Roberta Metsola, voorzitter van het Europees Parlement, Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, Jens Stoltenberg, secretaris-generaal van de NAVO, de Spaanse premier Pedro Sánchez, de Tsjechische premier Petr Fiala, de Kroatische premier Andrej Plenković, de Deense premier Mette Frederiksen, de Roemeense president Klaus Iohannis en de Litouwse president Gitanas Nausėda spraken ook hun bezorgdheid en veroordeling uit over de ramp.

Robert Wood, het hoofd van de missie van de VS bij de VN, zei dat de vernietiging van de Khakovka-dam een enorme ecologische verwoesting dreigt en kondigde aan dat Washington nauw contact heeft gehad met Oekraïne om snelle humanitaire hulp aan de getroffen mensen te bespreken.

Ondertussen doet het incident met de Kakhovka-dam in Oekraïne een tijdreis teruggaan naar 2020, toen Azerbeidzjan werd geconfronteerd met soortgelijke dreigementen van Armenië, maar een internationale reactie aan de horizon ontbrak.