Wereldwijde inflatie & de plannen van Azerbeidzjan
- July 19, 2023
- 5:47 pm
De risico’s van verdere inflatiegroei zijn nog steeds groot in de Verenigde Staten, de Europese Unie, andere ontwikkelde landen en buurlanden. De processen die samenhangen met de wereldwijde prijsstijging zijn ook voelbaar in Azerbeidzjan, waar op initiatief van de president een aantal maatregelen is gepland om de controle te versterken en subjectieve factoren die de dynamiek van de stijging van de consumentenprijzen beïnvloeden, tot een minimum te beperken.
Een van de stappen in deze richting was de onlangs gepubliceerde resolutie van het kabinet van ministers “Over aanvullende maatregelen om het toezicht op de inflatie en de prijzen te versterken”. In dit verband richt de regering van Azerbeidzjan een werkgroep op om de coördinatie tussen instanties op het gebied van anti-inflatiemaatregelen te analyseren en te controleren en te versterken.
De toename van de monetaire emissies in de VS en de EU tijdens de pandemische recessie bleek een schending van het monetaire evenwicht, wat leidde tot verstoringen in het monetaire beleid en vervolgens resulteerde in de wereldwijde energie- en voedselcrises. En met het begin van de Russisch-Oekraïense oorlog en de harde sanctieconfrontatie tussen het collectieve Westen en Rusland, werd de factor van geïmporteerde inflatie dominant in de economieën van bijna alle landen van de wereld.
Sinds de tweede helft van 2022 verhogen de ontwikkelde landen, waaronder de Verenigde Staten, de Europese Unie, Canada, Zweden, Rusland en sinds kort ook Türkiye, geleidelijk de rentetarieven om de groei van de consumentenprijzen af te remmen. In tegenstelling tot de verwachting van de G20-landen dat door recessie veroorzaakte processen de oververhitte aandelenmarkten in 2023 zullen afkoelen, is de inflatie in de meeste landen van de wereld niet significant gedaald, en naar het zich laat aanzien zal de prijsstijging nog minstens een jaar boven de doelstellingen van de centrale banken blijven.
In dit verband is het veelzeggend dat ondanks de daling van de inflatiedruk van 7 procent in april naar 6,1 procent in mei, de nieuwe prognoses voor de prijsgroei in de EU naar boven werden bijgesteld ten opzichte van de winterramingen, naar 5,8 procent in 2023 en 2,8 procent in 2024.
De energiecrisis, stijgende grondstofprijzen en gecompliceerdere logistiek voor de levering ervan tegen de achtergrond van de nog steeds voortdurende oorlog in Oekraïne vormen grote risico’s voor de economieën van de EU. De inflatieverwachtingen zijn dan ook nog ver verwijderd van de doelstelling van 2% van de Europese Centrale Bank (ECB).
“Aangezien de inflatie hoog blijft, zullen de financieringsvoorwaarden nog krapper worden. Hoewel de ECB en andere centrale banken van de EU naar verwachting het einde van hun renteverhogingscyclus naderen, zal de recente turbulentie in de financiële sector de druk op de kosten en het gemak van toegang tot krediet waarschijnlijk vergroten, waardoor de investeringsgroei zal vertragen en specifieke investeringen in huizen zullen worden getroffen,” aldus de Europese Commissie (EC) in een recente mededeling.
Deskundigen verwachten dan ook dat de ECB, die haar herfinancieringsrente in mei met 0,25 procent verhoogde naar 3,75 procent, de rente voor het einde van dit jaar nog twee keer zal verhogen, voor een totaal van 0,5 procent.
Soortgelijke trends worden waargenomen in andere Europese landen buiten de eurozone. Zo verhoogde de Centrale Bank van Zweden (Riksbank) eind juni haar belangrijkste rentetarief met 25 basispunten – naar 3,75 procent per jaar.
“Om in de nabije toekomst een terugkeer van de inflatie naar het streefniveau van twee procent te bereiken, moeten we het monetaire beleid verder verkrappen. We geloven dat de discontovoet dit jaar minstens één keer zal worden verhoogd,” zei de Riksbank in een verklaring, waarin ze ook besloot om haar inflatieverwachting voor Zweden voor 2023 te handhaven op 8,9 procent en de verwachtingen voor 2024 verhoogde van 4 procent naar 4,3 procent.
Onlangs zei Christopher Waller, een van de gouverneurs van de Federal Reserve System (FRS) in de VS, dat ze nog niet klaar zijn om de overwinning op de inflatie te vieren en dat ze het nodig vinden om het proces van renteverhogingen dit jaar voort te zetten.
Volgens hem bieden de stabiliteit van de arbeidsmarkt en de goede dynamiek van de Amerikaanse economie extra ruimte voor het verkrappen van het monetaire beleid, en wordt er hoogstwaarschijnlijk een renteverhoging van 25 basispunten verwacht in de tweede helft van juli, en wordt de volgende verhoging met hetzelfde bedrag niet uitgesloten in september als de vertraging van de inflatie niet effectief genoeg zal zijn. De inflatiedoelstelling van de Fed in de VS is vastgesteld op 2 procent.
Een soortgelijk beleid om de kosten van kredietmiddelen te verhogen wordt waargenomen in buurland Canada, waar de centrale bank onlangs de belangrijkste rentevoet met 25 basispunten heeft verhoogd – tot het maximum van 5 procent per jaar sinds 2001. De groei van de consumentenprijzen in Canada vertraagde in mei van 4,4% naar 3,4% op jaarbasis, maar volgens schattingen van de toezichthouder zal het doel van 2% pas medio 2025 worden bereikt.

Niet minder ingewikkelde processen van veranderingen in consumentenprijzen worden ook waargenomen in het post-Sovjetgebied en in de buurlanden, waaronder de belangrijkste handelspartners van Azerbeidzjan. Zo is Iran al een aantal jaren koortsachtig, waar tegen de achtergrond van een permanente monetaire catastrofe – een depreciatie van de rial – de inflatiegroei in april 69 procent bereikte, na in de zomer licht te zijn gedaald.
De situatie in Türkiye blijft erg moeilijk: in juni verhoogde de toezichthouder van het land voor het eerst in 27 maanden de herfinancieringsrente naar 15 procent, maar de verwachte stabiliteit voor de nationale munteenheid werd niet bereikt: op 30 juni was de wisselkoers van de dollar voor het eerst in de geschiedenis hoger dan 26 Turkse lira.
De monetaire factor is een van de belangrijkste redenen voor het versnellende vliegwiel van prijsgroei op de Turkse markt, en hoewel het inflatiecijfer is vertraagd tot het laagste sinds december 2021 met 38,2% op jaarbasis, brengen zulke hoge prijsgroeicijfers enorme sociaaleconomische risico’s met zich mee voor zowel Türkiye als zijn handelspartners.
De recente ineenstorting van de Russische roebel, die sinds het begin van het jaar bijna 40% van zijn waarde heeft verloren, speelde ook de rol van katalysator die het groeitempo van de consumentenprijzen verhoogde: de jaarlijkse inflatie versnelde volgens Rosstat tot 3,25% in juni 2023, wat hoger is dan voorspeld.
Tijdens haar vergadering in juni hield de Russische Centrale Bank de discontovoet op 7,5%, maar rekening houdend met de ongunstige prognoses overweegt ze opties om de discontovoet dit jaar te verhogen van 0,25% tot 0,75%.
Het is duidelijk dat bovenstaande factoren het wereldwijde inflatoire vliegwiel doen draaien en via handelsmechanismen de dynamiek van de consumentenprijsstijging in Azerbeidzjan beïnvloeden. Bedenk dat de consumentenprijsindex in het land in januari-juni 2023 met 12,7% is gestegen, na in juni met 0,9% te zijn gedaald als gevolg van seizoensgebonden deflatiefactoren.
Tijdens een regeringsbijeenkomst over de sociaaleconomische prestaties van het land in de eerste helft van 2023 werd onlangs gesproken over de nog steeds hoge inflatie en de noodzaak om extra maatregelen te nemen om de inflatie te beteugelen.
“Natuurlijk moet een inflatie met dubbele cijfers ons aan het denken zetten. Ik hoop dat de inflatiecijfers tegen het einde van dit jaar kunnen dalen tot één cijfer. Naast natuurlijke redenen zijn er ook subjectieve redenen, die serieuzer moeten worden bestudeerd en er moeten voorstellen worden gedaan over stappen die tegen het einde van het jaar moeten worden genomen,” zei president Ilham Aliyev, die benadrukte dat tegen de achtergrond van het algemene economische potentieel van de republiek en de resultaten die op economisch gebied zijn behaald, een inflatie van 12 procent zeker onwenselijk is.
De regering van de republiek is onmiddellijk begonnen met het uitvoeren van de door het staatshoofd geformuleerde taken om de macro-economische stabiliteit te versterken. Zo werd de resolutie “Over aanvullende maatregelen ter versterking van het toezicht op de inflatie en de prijzen”, ondertekend door premier Ali Asadov, achteraf gepubliceerd.
Zoals in de preambule van het document staat, wordt er een werkgroep opgericht die onder andere tot taak heeft om maandelijks verslag uit te brengen aan het kabinet van ministers over de resultaten, om ervoor te zorgen dat de inflatie wordt teruggedrongen tot een niveau dat aanvaardbaar is voor economische groei, om het analyse- en monitoringsysteem verder te verbeteren, zodat een kwantitatieve en kwalitatieve beoordeling van inflatoire processen en hun oorzaken kan worden uitgevoerd, en om de coördinatie tussen de departementen op dit gebied te versterken.
De werkgroep wordt geleid door het hoofd van het kabinet van ministers en bestaat onder andere uit de viceministers van economie, landbouw, digitale ontwikkeling en transport, energie, financiën en gezondheid, evenals de directeur-generaal van de Centrale Bank, de vico-voorzitters van het Staatscomité voor douane, het Staatscomité voor statistiek, het Voedselveiligheidsagentschap en het hoofd van de Staatsdienst voor antimonopolietoezicht.
In het door het kabinet gepubliceerde document wordt opgemerkt dat de recente intensivering van inflatoire processen een van de belangrijkste uitdagingen voor de wereldeconomie is geworden.
“Aanhoudende geopolitieke spanningen in de wereld en economische sancties, niet volledig weggenomen complicaties veroorzaakt door de pandemie, intensivering van de klimaatverandering en onzekerheid over de vooruitzichten van de wereldeconomie hebben ook invloed op inflatieprocessen.
Rekening houdend met de intensivering van interne en vooral externe inflatiefactoren in het land, is er belangrijk werk verricht om richtingen te vormen voor een effectieve beheersing van de prijsgroei, en de anti-inflatoire maatregelen die in deze richting zijn uitgevoerd, hebben voorwaarden geschapen om een sterke stijging van de inflatie te voorkomen.
Het identificeren van factoren die de inflatie beïnvloeden, het verder versterken van het systeem van toezicht op en analyse van de prijsdynamiek, en het vormen van een nauwe coördinatiestructuur in deze richting is echter uiterst belangrijk om het inflatieniveau te bereiken, ter ondersteuning van de economische groei en het maatschappelijk welzijn,” aldus het document.
Het is relevant om op te merken dat de Centrale Bank van Azerbeidzjan (CBA) het afgelopen jaar belangrijke inspanningen heeft geleverd om de prijsstijging tegen te gaan: de toezichthouder heeft de discontovoet tussen 2022 en 2023 vijf keer op rij verhoogd, de laatste keer op 4 mei tot 9 procent.
Monetaire verkrapping heeft echter weinig invloed op dezelfde geïmporteerde inflatiefactor en andere externe processen. En hoewel de CBA haar jaarlijkse inflatievoorspelling voor 2023 tot nu toe binnen de 8 procent heeft gehouden, blijven de risico’s op overschrijding van deze doelstelling groot.
In dit opzicht is het uiterst belangrijk dat er vanaf nu een krachtige hefboom wordt toegevoegd aan de anti-inflatie-inspanningen van de CBA in de vorm van de Werkgroep, die wordt vertegenwoordigd door bijna het hele economische blok van de regering. En dit geeft reden tot hoop dat het mogelijk zal zijn om het tempo van de prijsstijging te verlagen door andere belangrijke instrumenten in te zetten – verbeterd markttoezicht en steun voor het MKB. Er zijn ook plannen om antimonopoliemechanismen te lanceren, de maatregelen tegen oneerlijke concurrentie aan te scherpen, de invoeroperaties te vereenvoudigen, enz.
Refernetie: Khazar Akhundov voor Caliber.az
Aanbevolen artikelen

Azerbeidzjaanse NGO maakt voor het eerst kaart van Armeense mijnbouwindustrie

OVSE/ODIHR-waarnemingsmissie begint haar werkzaamheden in Azerbeidzjan

MBZ onthult namen van internationale organisaties die zijn uitgenodigd in verband met presidentsverkiezingen – EXCLUSIVE


Jeyhun Bayramov zegt bereid te zijn Mirzoyan aan de grens te ontmoeten
