Referentie: Vadim Mansurov voor Caliber.az

Veel mensen die op de erven van de oude gebouwen wonen, omringd door veel buren, zijn zonder enige twijfel zo’n extreem actieve, luidruchtige, manipulatieve buurvrouw tegengekomen, die altijd klaagde over geldgebrek, ziekte en andere tegenslagen.

Armenië lijkt nu dus op zo’n achterbakse, sluwe en luidruchtige dame, die een plaatsje in de zon probeert te verdienen ten koste van anderen. Jerevan vergeet al zijn verplichtingen – het deblokkeren van de Zangazur-corridor, het afbakenen van de grens, het terugtrekken van Armeense strijdkrachten uit Karabach en, het allerbelangrijkste, het ondertekenen van een vredesverdrag – en probeert luid schreeuwend de internationale aandacht te verleggen naar fictieve problemen van een andere orde. En er wordt volslagen onzin uitgekraamd – van de “hongersnood” en “genocide op de Armeense bevolking” in Karabach tot het bittere lot van de Armeense oorlogsmisdadigers, die door Azerbeidzjan werden vastgehouden.

Wat heeft deze nieuwe ronde van hansworstenspelletjes in Jerevan veroorzaakt? Waar gaat het heen en waar rekent het op? Met deze vragen wendde Caliber.Az zich tot internationale deskundigen.

Volgens Andrey Petrov, plaatsvervangend algemeen directeur van het Russische persbureau Vestnik Kavkaza, is de internationale gemeenschap vandaag de dag getuige van de traditionele Armeense buitenlandse politiek: praat over uw houding tegenover vrede, maar doe niets en zoek naar maximale redenen, excuses voor uw passiviteit.

De expert merkte op dat dit spel zich volgens twee scenario’s afspeelt: als er niets gebeurt, publiceert Armenië actief verklaringen over de vredesstemming, omdat het in dit geval niets hoeft te doen.

“Als Azerbeidzjan actieve stappen op het terrein zet, schakelt Armenië over op het bekritiseren van Bakoe, omdat het uiteindelijk als doel heeft, en de tijd zal dit direct zeggen, om de vooruitgang die al heeft plaatsgevonden te bevriezen, om de toegeeflijkheid die het heeft weten te verkrijgen ongewijzigd te laten. In feite is er niets nieuws verschenen in de Armeense politiek in vergelijking met wat er was onder Kocharyan en Sargsyan, evenals Pashinyan vóór de Tweede Karabach Oorlog. In Jerevan willen ze, net als voorheen, een bepaalde grenstoestand van “geen oorlog, geen vrede” handhaven, zodat de situatie van een “onvolledige” nederlaag van Armenië zo lang mogelijk blijft bestaan, en het liefst voor altijd,” meent A. Petrov.

Daarom, meent hij, nu Azerbeidzjan begonnen is Armeense oorlogsmisdadigers te identificeren en op te sluiten, nu Azerbeidzjan een logisch onderbouwde weg aanlegt van Barda naar Aghdam en verder naar Khankandi, reageert Armenië hierop met de eis iets niet meer te doen, iets te veranderen, omdat het bang is voordelen te verliezen in de tussenstatus die momenteel bestaat.

“Wat gaat er nu gebeuren? Op basis van de analyse van bijna drie jaar na de 44-daagse oorlog kunnen we bijna duidelijk zeggen: Armenië zal lege verklaringen blijven afleggen en niets doen. Met uitzondering van provocaties, hoewel ze daarvoor, let wel, steeds minder mogelijkheden heeft. En Azerbeidzjan zal consequent haar vreedzame programma uitvoeren om Karabach en Oost-Zangazur nieuw leven in te blazen en hun veiligheid te garanderen. Dat wil zeggen, alles wat we hierna zullen zien, zal zich uitsluitend afspelen in de modus waarin Azerbeidzjan zijn programma uitvoert, en Armenië daar niets tegen kan doen, behalve verbaal tekeergaan, in sociale netwerken en officiële verklaringen,” aldus de Russische expert.

Volgens hem zal dit alles er vroeg of laat toe leiden dat Azerbeidzjan de bouw van zijn deel van de Zangazur-corridor zal voltooien en Armenië van zijn kant geen enkele spoorlijn zal aanleggen.

“Maar ik hoop dat Azerbeidzjan, op eigen kracht of met de hulp van Türkiye en Rusland, die geïnteresseerd zijn in de Zangazur-corridor, op de een of andere manier door het Armeense deel van Zangazur zal breken en de weg zal worden voltooid.

Als we het hebben over de terugtrekking van de gewapende formaties van de Armeense separatisten uit Karabach, dan zal dat ogenschijnlijk lijken op hun ontwapening, maar tegelijkertijd zullen mensen die schuldig zijn aan oorlogsmisdaden worden vastgehouden en gearresteerd. Alle anderen zullen, zoals Ilham Aliyev zei, een keuze krijgen: ofwel blijven ze burgers van Azerbeidzjan, ofwel vertrekken ze naar Armenië. Maar ik herhaal hier nogmaals dat niet iedereen zomaar Karabach zal kunnen verlaten – degenen die betrokken zijn bij oorlogsmisdaden zullen Azerbeidzjan niet langer kunnen verlaten. Zoals bijvoorbeeld is gebeurd met Vagif Khachaturyan,” zei A. Petrov.

Een Oekraïense expert, directeur van het Centrum voor Midden-Oostenstudies in Kiev, Igor Semivolos, is het over het algemeen met hem eens. Hij is er zeker van dat de strategie van Armenië sinds 2020 niet veel veranderd is. De belangrijkste taak van Pashinyan is om de onderhandelingen zo lang mogelijk te rekken, balancerend op de rand van oorlog en vrede, en tegelijkertijd een beroep te doen op zulke gevoelige onderwerpen voor het Westen als, bijvoorbeeld, de kwesties van “honger”, “blokkade”, “genocide”, enz.

“Armeniërs hebben nog steeds een belangrijke taak – de illegale vorming van separatisten in de een of andere vorm in stand houden, en dat niet aansturen van deze vorming vanuit Bakoe, maar door externe krachten. Eigenlijk is dit het niveau van de beslissingen van Pashinyan die hem in staat stelt om compromissen te vinden binnen de Armeense samenleving.

Waar rekent Jerevan op? Dat de tijd hen in staat zal stellen om nieuwe opties te vinden. Het zal bijvoorbeeld helpen om nieuwe bondgenoten te vinden. Om de aandacht te vestigen op dit probleem in Europa, de Verenigde Staten. Vooral in de aanloop naar de volgende verkiezingen in de VS, waar de Armeense diaspora op een gegeven moment de beslissingen van Amerikaanse politici kan beïnvloeden. Bovendien, nu de positie van Rusland in de zuidelijke Kaukasus ernstig verzwakt is en Rusland niet kan garanderen dat Armenië na 2025 de status quo behoudt, omvat het doel van Jerevan op de een of andere manier één strategie – voorkomen dat Karabach definitief vast komt te liggen in Azerbeidzjan, dat het in alle opzichten volledig onder controle van Bakoe komt te staan.

Wat betreft de gesprekken over een nieuwe oorlog, lijkt het mij dat Armenië in ieder geval niet genoeg middelen zal hebben voor zo’n oorlog. Tegelijkertijd lijkt Armenië erop te rekenen dat Azerbeidzjan, nu er Russische troepen in Karabach aanwezig zijn, daar geen actieve vijandelijkheden zal beginnen. Rusland van zijn kant gaat ervan uit dat zijn troepen daar na 2025 zullen blijven.

Dit betekent dat er een situatie moet worden gecreëerd waarin Armenië noch Azerbeidzjan in staat zullen zijn om hun betrekkingen te regelen zonder de deelname van Moskou. En in dit opzicht rest Bakoe alleen nog diplomatieke inspanningen om Rusland te dwingen zijn deel van de verplichtingen na te komen – het terugtrekken van zijn troepen uit Karabach. En hier hangt veel af van wat er op het Oekraïense front gebeurt: naarmate Rusland zwakker wordt, zal het niet langer genoeg middelen hebben om spanningspunten in verschillende delen van de wereld in stand te houden.

Wat betreft de mogelijkheden en vooruitzichten voor het sluiten van een vredesakkoord, lijkt het mij dat Armenië hier rijp voor moet zijn. Het feit dat in Armenië valse, paniekerige stemmingen worden verspreid en de confrontatiegraad opzettelijk wordt verhoogd, is dezelfde strategie om de aandacht op zichzelf en zijn problemen te vestigen, en om de bevolking te intimideren met het geduchte Azerbeidzjan. De organisatoren van deze shows, die in Jerevan en andere centra gevestigd zijn, hebben gewoon geen andere middelen om te manipuleren,” vat I. Semivolos samen.