Caliber.Az interview met Hongaarse expert en professor László Vasa.

László Vasa is senior onderzoeker aan het Instituut voor Buitenlandse Zaken en Handel van Hongarije. Hij is gastonderzoeker geweest bij veel verschillende internationale organisaties en heeft eredoctoraten ontvangen van universiteiten in Japan, Rusland en Kazachstan. Dr. Vasa is ook vicerector Wetenschappelijke Zaken aan de Metropolitan Universiteit van Boedapest.

-Hoe beoordeelt u de betrekkingen tussen Azerbeidzjan en Hongarije op politiek en economisch gebied?

-Azerbeidzjan en Hongarije onderhouden al meer dan tien jaar uitstekende betrekkingen. Hongarije begon met de uitvoering van zijn buitenlands beleid “Opening naar het Oosten”; als gevolg daarvan openden we nieuwe ambassades en consulaten en verhoogden we het aantal diplomaten in de post-Sovjetlanden en China. Als gevolg hiervan zijn de politieke, culturele, wetenschappelijke en economische betrekkingen met Azerbeidzjan aanzienlijk toegenomen. Het partnerschap is nu strategisch, wat betekent dat de twee landen naast bilaterale zaken ook op internationaal niveau samenwerken. De directe vlucht tussen de twee hoofdsteden stimuleert niet alleen de toeristen, maar ook de economische betrekkingen. Ook de vrachtvluchten vanuit Baku spelen een belangrijke rol in de logistiek tussen Azië en Europa. Hongarije heeft steun aangeboden voor de ontmijnings- en wederopbouwprojecten in het bevrijde Karabach. Enkele honderden Azerbeidzjaanse studenten krijgen een volledige studiebeurs aan een Hongaarse universiteit. De betrekkingen zijn dus echt uitstekend.

-Wat is, naast samenwerking op het gebied van energie, de oorzaak van het wederzijdse belang tussen Bakoe en Boedapest?

-Hongarije levert aanzienlijke inspanningen om zijn economie en export te diversifiëren, aangezien het zich nu voor het overgrote deel op West-Europa richt (80%). Het is duidelijk dat diversificatie van de export, import en directe buitenlandse investeringen voor ons een must is. Daarom is de Hongaarse regering begonnen met de bovengenoemde openstelling voor de oostelijke landen. Daarnaast is het ook duidelijk dat Azië de economische motor van de wereld zal worden – en dat nu al is. Wij willen graag deel uitmaken van dit succesverhaal. Het is ook duidelijk dat Azerbeidzjan de belangrijkste begunstigde zal zijn van de Middencorridor, die de Gouden Eeuw kan brengen voor de zuidelijke Kaukasus en Centraal-Azië. Bovendien bestaat er een echt broederschapsgevoel tussen Azerbeidzjan en Hongarije, vanwege onze gemeenschappelijke Turkse wortels. De Organisatie van Turkse Staten biedt dus een uitstekend platform voor onze samenwerking.

-De Hongaarse regering weet hoe ze haar nationale belangen moet verdedigen. In het bijzonder zonder bang te zijn voor meningsverschillen met de EU. Hoe diep zijn de meningsverschillen tussen Boedapest en Brussel?

-De onenigheid tussen de EU en Hongarije is vrij diep en gebaseerd op het conflict tussen politieke filosofieën. In Brussel overheerst de liberale visie, die dwingt tot acceptatie van het LMBTQ, illegale migratie en het opgeven van het nationale bewustzijn. De Hongaarse samenleving, vertegenwoordigd door de conservatieve Hongaarse regering, is hier tegen. Een ander belangrijk verschil is dat de EU-regering heeft verklaard dat migratie de oplossing is voor de demografische problemen (een krimpende bevolking), terwijl Hongarije denkt dat het ondersteunen van de gezinnen de sleutel is. Brussel en de VS hebben verschillende instrumenten ingezet tegen de conservatief-populistische regering-Orbán: diplomatieke acties, het achterhouden van EU-fondsen voor Hongarije om onjuiste redenen, enz. Ook bekritiseren sommige EU-landen Hongarije voor zijn uitstekende relaties met de Turkse landen en China.

-Hongarije en de Organisatie van Turkse Staten. Wat trekt Hongarije aan in de Organisatie van Turkse Staten? Op welke gebieden is de samenwerking het meest veelbelovend?

-Uiteindelijk en officieel behoort de Hongaarse taal niet tot de Turkse taalgroep. Er zijn echter enkele theorieën die het Fins-Oegrische karakter in twijfel trekken. We hebben meer Turkse woorden in onze taal dan Fins-Oegrische… Aan de andere kant is het een feit dat de oorsprong van de Hongaarse natie in Centraal-Azië ligt, waar onze voorouders vele honderden jaren samenleefden met Turkse naties. We worden beschouwd als verwanten in de Turkse Centraal-Aziatische landen en ook in Azerbeidzjan, en eerlijk gezegd staan we cultureel gezien veel dichter bij elkaar dan bij de Fins-Oegrische of Westerse naties. Deze redenen waren dus belangrijk om ons als waarnemend lid bij de OTS aan te melden. Naast de gemeenschappelijke culturele en academische activiteiten, zien we de OTS zeker ook als een goede gelegenheid voor onze economische kwesties. Daarnaast kunnen we veel ervaringen uitwisselen over de economische en politieke overgang. En we kunnen dienen als een basis, een soort brug tussen de EU en de OTS.

-Het Azerbeidzjaanse volk is Hongarije dankbaar voor zijn steun in het Armeens-Azerbeidzjaanse conflict. Boedapest heeft Azerbeidzjan altijd gesteund op politiek niveau. Maar hoe zit het met de Hongaarse samenleving?

-Het besluit om Azerbeidzjan in dit conflict te steunen is gebaseerd op het standpunt van de Hongaarse regering dat we ons niet mengen in binnenlandse politieke en veiligheidskwesties van andere landen. Volgens het internationaal recht was de situatie altijd al heel duidelijk: Karabach maakt deel uit van Azerbeidzjan. Zeker, de uitstekende en broederlijke banden bepaalden ons standpunt. Maar ik moet opmerken dat de linkse en liberaal georiënteerde Hongaarse elite, inclusief de meeste journalisten, beïnvloed is door het westerse, pro-Armeense verhaal. In dit opzicht moet de Azerbeidzjaanse regering veel doen om deze mentaliteit van westerse samenlevingen te veranderen.

-Misschien is het een beetje een onbeleefde vraag, maar het zou interessant kunnen zijn om het antwoord te horen. Heeft de Hongaarse samenleving heimwee naar de socialistische tijden – de tijd van bijvoorbeeld János Kádár?

-De oudere generatie heeft zeker zo’n houding, omdat zij de verliezers van de overgang zijn. Toch is er onder de mensen een sterke behoefte aan een sterke staat die zal helpen in een moeilijke situatie. Maar de jongere generatie heeft geen herinneringen aan het Kadar-tijdperk en heeft dus niet zulke gevoelens.