Irans terugkerende angst: Zuid-Azerbeidzjan protesteert opnieuw

In grote steden van het zogenaamde Zuid-Azerbeidzjan – de noordelijke regio’s van Iran – is opnieuw een massale golf van ontevredenheid en demonstraties ontstaan. Tabriz, Ardebil, Zendjan, Qazvin en Julfa zijn centra van onrust geworden. Studenten en leraren gaan de straat op om te protesteren tegen de massale vergiftiging van schoolmeisjes door onbekende daders. De vergiftigingen vinden overal in Iran plaats, en zijn kennelijk opzettelijk gericht tegen meisjes en vrouwelijke studenten. Ze vonden de afgelopen weken plaats in meer dan 200 onderwijsinstellingen, maar de veiligheidstroepen doen niets, wat de mening bevestigt dat het een regeringscomplot is om jonge vrouwen, die actief deelnamen aan de protesten, te intimideren. Noord-Iran, dat voornamelijk wordt bevolkt door een etnische Azerbeidzjaanse minderheid – “Zuid-Azerbeidzjanen” – heeft meer last van deze vergiftigingen dan de centrale regio’s, niet alleen omdat het een perifeer gebied is, maar ook omdat het volstrekt onderontwikkeld is op het gebied van medische diensten.

Dit maakt deel uit van de consequente onderdrukking en discriminatie van de minderheid. Alleen al het feit dat niet bekend is hoeveel Zuid-Azerbeidzjanen er in Iran wonen, 18 of 30 miljoen, is een bewijs van discriminatie op zich. Er is een overvloed aan voorbeelden: de Iraanse regering verbiedt het geven van Azerbeidzjaanse namen aan pasgeborenen, de regering heeft hun culturele expressie beperkt door beperkingen op te leggen aan het gebruik van de Azerbeidzjaanse taal in de media, literatuur, kunst en onderwijs.

Activisten die opkomen voor de rechten van de bevolking van Zuid-Azerbeidzjan worden vervolgd en gevangen gezet. Zo werd Alireza Farshi, een prominente activiste uit Zuid-Azerbeidzjan, veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf voor haar rol bij het bevorderen van het gebruik van de Azerbeidzjaanse taal op de Internationale Dag van de Moedertaal en voor het verspreiden van boeken onder jongeren in Zuid-Azerbeidzjan om hen aan te moedigen in hun moedertaal te leren en te spreken.

De sociale bijstandsprogramma’s voor de provincies waar Zuid-Azerbeidzjanen wonen, zijn veel schaarser dan in andere regio’s. Het probleem van de drooglegging van het Urmia-meer, waaromheen veel etnische Azerbeidzjanen wonen, wordt door de Iraanse autoriteiten bewust niet aangepakt, hetgeen leidt tot vermindering van de landbouwprodukten, armoede en ondervoeding.

Dit zijn de redenen waarom Zuid-Azerbeidzjanen de meest actieve minderheid zijn die deelneemt aan de recente protesten tegen het regime.

Hoewel het er eind 2022 op leek dat de harde repressie een einde maakte aan de demonstraties en andere acties van Zuid-Azerbeidzjanen, is er een nieuwe golf van opstand, die veel moeilijker te stoppen is, en die een belangrijke bedreiging vormt voor Teheran.

Het idee van een onafhankelijk Zuid-Azerbeidzjan, dat het Iraanse regime altijd heeft bedreigd, heeft een comeback gemaakt. Had de protestbeweging van de Iraanse Azerbeidzjanen vroeger te lijden onder een totaal gebrek aan coördinatie, de laatste tijd is alles veranderd. Ten minste acht grote bewegingen met verschillende agenda’s zijn opgestaan, variërend van eisen om culturele autonomie te verlenen tot onafhankelijkheid. Sommigen zien het toekomstige Zuid-Azerbajdzjan als een Azerische kloon van Iran, anderen wensen een verwesterde staat, lijkend op Turkije en Azerbeidzjan.

Aanbevolen artikelen